رختشویخانه بَنایی ماندگار از جنس آب و سنگ
تاریخ انتشار: ۴ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۰۰۶۷۳
خبرگزاری مهر -گروه استانها: مجموعه تاریخی رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان در یک منطقه پرتراکم مسکونی احداث شده است که به عنوان نگینی در مرکز شهر زنجان می‌درخشد و دارای زیبایی‌های بی نظیر و بیانگر تاریخ کهن و ارزشمند استان زنجان است.
بنای رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر که منطبق بر حصار است در منطقه پرتراکم مسکونی، موسوم به عباسقلی خان و محل معروف به باباجمال چوقوری (گودال بابا جمال) احداث شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این بنا در حد فاصل خیابان سعدی و داوود قلی، در کوچه فرهنگ واقع شده و یکی از بناهای جالب توجه و عام المنفعه زنجان به شمار می رفته است. این بنا در سال ۱۳۴۵ ه. ق توسط دو برادر به نام‌های مشهدی اکبر (معمار) و مشهدی اسماعیل (بنا) ساخته شده است.
مجموعه تاریخی رختشویخانه در سال ۱۳۱۹ در دفتر اندیکاتور اداره ثبت اسناد و املاک زنجان به ثبت رسیده، زمین این بنا در سال ۱۳۴۷ هجری قمری مطابق با ۱۳۰۷ هجری شمسی توسط علی اکبر توفیقی رئیس بلدیه شهر (شهردار) زنجان از باقرخان امجد نظام به قیمت ۱۸۵ تومان خریداری شده است. محل موصوف قبل از احداث رختشویخانه با هرز آب‌های سطحی مملو و به بابا جامال چوقوری (گودال بابا جمال) معروف بوده است.
این بنا توسط دو برادر به نام‌های مشهدی اکبر (معمار) و مشهدی اسماعیل (بنا) در کدت ۱۵ ماه به اتمام رسیده و سنگ‌های آن ازمعدن سنگ روستای اژدهاتو استخراج و پس از حجاری توسط کاری‌های بلدیه (شهرداری) به محل بنا حمل شده است.
آب مجموعه از قنات قلعچه حاجی میربهاء الدین تأمین می گردیده است. متولی رختشویخانه توسط رئیس بلدیه گمارده می‌شد و سالیان متمادی شخصی به نام اصغرخان بوده که عیال ایشان به نام معصومه خانم مدیریت آن را برعهده داشته، اصولاً رختشویخانه برای آحاد شهروندان بابت سرایداری از مراجعین اخذ می نموده است.
این بنا در نوع خود منحصر به فرد بوده و از سال ۱۳۷۷ به عنوان موزه مردم شناسی استان زنجان مورد بازدید گردشگران و علاقمندان قرار می‌گیرد.
مجموعه تاریخی رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان در یک منطقه پرتراکم مسکونی احداث شده است که به عنوان نگینی در مرکز شهر زنجان می‌درخشد
مجموعه تاریخی رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان در یک منطقه پرتراکم مسکونی احداث شده است که به عنوان نگینی در مرکز شهر زنجان می‌درخشد رختشویخانه جنبه عام المنفعه داشته و بدون دریافت پولی در تمام مدت شب و روز در اختیار شهروندان قرار می گرفته است.
مجموعه تاریخی رختشویخانه زنجان به لحاظ کاربردی یک بنای استثنایی و در نوع خود بی‌نظیر است. این بنا در منطقه پر تراکم مسکونی، موسوم به عباسقلی خان و محله معروف به بابا جامال چوقوری (گودال بابا جمال) احداث شده است که امروزه خیابان سعدی به فاصله یکصد متری از سمت غربی آن عبور کرده و از طریق کوچه فرهنگ به بنای مزبور مرتبط می‌شود و آب مجموعه از قنات قلعچه حاجی میربهاء الدین تأمین می شده است.
مخزن آب رختشویخانه ۱۷ متر طول، ۵.۱۱ متر عرض و هشت متر ارتفاع دارد که با سه واحد پوشش طاق و تویزه برروی جرزها و دیوارها سقف شده است. سطوح داخلی بنا تا ارتفاع چهار متری، دارای اندود ساروجی است و به نظر می‌رسد که بنا می توانسته تا این ارتفاع با آب پر شود که دراین صورت مخزن گنجایشی در حدود ۷۴۰ مترمکعب آب داشته است.
قسمتی از این مخزن به فضایی شبیه تراس که مشرف به محل شستشو (جهت اشراف کامل مدیریت بر اعمال استفاده کنندگان) است اختصاص یافته است.
فضای شستشو از ساخت و طراحی جالبی برخوردار است پوشش طاق و تویزه این بنا در میانه بر روی یک ردیف ستون سنگی ۱۱ تایی و در کناره‌ها بر روی جرزها و دیوارها قرار گرفته است. ستون‌ها از یکدیگر ۵.۷۰ متر فاصله دارند و ارتفاع قابل مشاهده آنها ۲.۷۰ متر است. در فضای میانی طاق‌های بالای ستون‌ها، گنبدهای عرقچینی نهاده و در هر کدام از آنها پنج زنه نورگیر تعبیه تعبیه شده است. نورگیرهای دیگرینیز در دیوارها وجود دارد.
در این فضا برای شستشوی رختها و دیگر وسایل حوضچه‌های سنگی متعددی ساخته شده که از طریق ممحل شستشوی رخت به طور قرینه ازچهار واحد حوضچه و مجاری آب در حد فاصل حوضچه‌ها تشکیل یافته است.
محل شستشوی رخت به طور قرینه ازچهار واحد حوضچه و مجاری آب در حد فاصل حوضچه‌ها تشکیل یافته است
محل شستشوی رخت به طور قرینه ازچهار واحد حوضچه و مجاری آب در حد فاصل حوضچه‌ها تشکیل یافته است. آب مورد نیاز ابتدا پس از عبور از یک مجرا به طول یک متر به حوض نخستین داخل شده و از سر ریز آن به حوض دومی سرازیر می‌شود.
در طرفین شرقی و غربی این حوض دو مجرای آب قرار گرفته تا انتهای سالن به حوض سومی که به قرینه حوض دومی ساخته شده، امتداد می‌یابد در وسط جبهه طولی این مجرا در هر طرف یک واحد حوض ایجاد شده به طوری که مجرای مورد بحث را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می‌نماید. در امتداد مجرای موصوف دو ردیف پاشور تعبیه شده که مجرای آب و حوضچه‌ها را بطور قرینه محاط می‌کند از این رو به طور کلی محل شستشوی رخت به چهار قسمت تقسیم شده است.
ابتدای شستشو یعنی انتهای جریان آب، به عنوان حوضچه مخصوص لباس‌های بسیار آلوده و لباس‌های مربوط به افراد با امراض ساری مورد استفاده قرار می گرفته است مجرای آب واقع در حد فاصل حوضچه دوم و سوم مخصوص لباس‌های نسبتاً تمیز و محل آبکشی و همچنین حوضچه چهارم مخصوص شستشوی ظروف آشپزخانه و بالاخره حوضچه آخر (اولین حوض از حرکت آب) محل آب تمیز و خوراکی بوده است.
چنین مجموعه‌ای با عملکرد یاد شده در هیچ جای ایران مشاهده نمی‌شود اما سبک معماری، ابعاد و تناسبات رعایت شده در قوس‌ها و تویزه ها با بناهای عام المنفعه هم دوره شهر زنجان قابل مقایسه اند سیستم کلی آن را بسادگی می‌توان با مساجد عباسقلی خان، دروازه ارک، مسجد و تکیه قهرمان مقایسه نمود بنا در دوره اخیر تعمیر و مرمت شده و به شماره ۱۷۴۷ به ثبت تاریخی رسیده است و به عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کد خبر 6060886منبع: مهر
کلیدواژه: میراث فرهنگی زنجان نوروز 1402 بوشهر نوروز مسافران نوروزی ایلام کرمانشاه عید نوروز بارش باران خطبه های نماز جمعه ماه مبارك رمضان گردشگری تبریز مشهد سفرهای نوروزی سانحه تصادف احداث شده شهر زنجان حوضچه ها واحد حوض
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۰۰۶۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۵۳ سال تدریس و مهری ماندگار
بیش از ۵۰ سال از عمر خود را به آموزش و تدریس مشغول بوده است، اما هنوز پر انرژی سر کلاس درس می‌رود و خستگی برایش معنایی ندارد، معلمی که گرد پیری روی موهایش نشسته و هم‌چون پدری مهربان از به ثمر نشستن تلاش‌هایش می‌گوید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، معلمان نمادی از علم و دانش و از مؤثرترین نیروها در تربیت دانش‌آموزانی کنجکاو، دانا و جویای علم هستند، آنها منابع آگاهی، روشن‌نگری و روشن‌فکری به حساب می‌آیند که دانش‌آموزان را با خرد خود تغذیه می‌کنند، مهارت‌های واقعی داشتن یک زندگی موفق را به کودکان آموزش می‌دهند و به نسل‌های آینده جامعه کمک می‌کنند تا مسیر دقیق و صحیح زندگی را کشف کنند.
دوازدهم اردیبهشت همزمان با شهادت استاد مرتضی مطهری، در تقویم رسمی ایران به عنوان روز معلم نام‌گذاری شده است و هدف از این نام‌گذاری قدردانی از زحمات و خدمات این استاد بزرگ و ارج نهادن به جایگاه والای معلم است، به همین مناسبت گفت‌وگویی داشتیم با حبیب توحیدی، معلمی که پس از گذشت سال‌ها آموزش و تدریس همچنان با انگیزه و علاقه خاصی در کلاس درس حاضر می‌شود.
وی در خصوص مسیر زندگی خود این گونه اظهار می‌کند: در کرمانشاه متولد شدم و تا هنگام دریافت مدرک دیپلم در آنجا زندگی می‌کردم، مدرک لیسانس را در تهران گرفتم و از همان بدو ورود به دانشکده به آموزش علاقه داشتم و با توجه به اوقات فراغتی که در طول هفته وجود داشت، به اداره آموزش‌وپرورش یکی از نواحی تهران مراجعه کردم و آنها با استقبال گرمی که داشتند، ساعاتی از هفته را برای تدریس اختصاص دادند تا با حضور در کلاس‌های دبیرستان به تدریس و آموزش دانش‌آموزان بپردازم.
این معلم فعال و پرانرژی می‌گوید: از همان دوران دانشجویی علاقه‌مند به آموزش و شغل معلمی بودم و با اظهار لطفی که دانش‌آموزان نسبت به معلمشان داشتند، از همان زمان تصمیم گرفتم به‌صورت جدی‌تر و مستمر همین کار را ادامه دهم، همچنین تحت تأثیر معلمان خوبی که در دوران دانش‌آموزی داشتم، خود نیز مسیر معلمی را در پیش گرفتم و زمانی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل شدم، می‌توانستم در شغل‌های مختلفی مشغول به کار شوم، اما به خاطر شدت علاقه‌ای که به تدریس و آموزش داشتم، حرفه معلمی را برگزیدم.
توحیدی ادامه می‌دهد: قشر تحصیل‌کرده و دانشجویان در دهه ۵۰ بسیار کمتر از زمان حال بود و اغلب پسران برای کمک به خانواده و پدر مشغول به کشاورزی و دامداری می‌شدند، به همین علت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی می‌توانستند آسان‌تر جذب مراکز دولتی و اداری شوند، اما کسانی وارد آموزش‌وپرورش می‌شدند که علاقه‌مند به آن بودند.
این معلم با سابقه ۵۳ سال تدریس در آموزش‌وپرورش در خصوص بهترین خاطره‌ای که از دوران معلمی خود دارد، اضافه می‌کند: در سال‌های ابتدایی خدمت که سرباز معلم بودم در روستایی به دور از شهر خدمت می‌کردم و نیاز بود هر روز با اتوبوس به مدرسه بروم، اما اتوبوس همواره از جاده اصلی عبور می‌کرد، برای همین باید هر روز حدود پنج کیلومتر را پیاده‌روی می‌کردم تا بتوانم به جاده اصلی برسم؛ یک روز در میانه راه برف سنگینی که تحملش بسیار دشوار بود و سرمای شدیدی به همراه داشت، به حدی که از شدت سرما و کولاک دیگر توان ادامه دادن مسیر را نداشتم.
وی ادامه می‌دهد: ناگهان صدای فریادی به گوشم رسید و به محض شنیدن این صدا شوقی درونی در وجودم ایجاد شد و توانستم به سمت مبدا صدا حرکت کنم و مشاهده کردم که دانش‌آموزان روستا چون می‌دانستند در این سرما نمی‌توانم به مدرسه برسم، به دنبالم آمده‌اند، این از خودگذشتگی دانش‌آموزان برای همیشه در خاطرم مانده است و با یاد آن دلگرم می‌شوم، چرا که در آن شرایط ناگوار و ناامیدکننده و به دور از انتظار به کمکم آمدند.
توحیدی درباره خاطره یکی از دانش‌آموزانش که پزشک شده است، می‌افزاید: روزی بخاطر درد دندانی که داشتم به مطب دندانپزشکی رفتم، بعد از پایان درمان برای پرداخت هزینه به بخش پذیرش مراجعه کردم که ناگهان متخصص دندانپزشک گفت نیازی نیست حق ویزیت را پرداخت کنید، ما از دانش‌آموزان سال‌های گذشته شما هستیم، با شنیدن این حرف ناگهان مبهوت ماندم، زیرا بخاطر گذشت حدود ۱۵ سال با تغییر چهره آن شخص نتوانستم او را بشناسم، اما از اینکه او به چنین جایگاهی رسیده بود، خوشحال شدم.
مدرس نمونه استان اصفهان در سال ۱۳۷۶ ادامه می‌دهد: روزی در یکی از مدارس، دبیر آموزش زبان انگلیسی مرا در آغوش گرفت و گفت که از دانش‌آموزان چندین سال پیش من بوده است و در حال حاضر افتخار می‌کند که همکارمان شده است؛ همچنین حدود یک ماه گذشته فردی از ایتالیا تماس گرفت و بعد از احوال پرسی مختصری بیان کرد که از شاگردان من بوده است و در حال حاضر در ایتالیا مشغول به ادامه تحصیل در دوره دکتری است.
توحیدی می‌گوید: با اینکه ۵۳ سال است مشغول آموزش و تدریس هستم، هنوز خسته نشده‌ام و با علاقه بر سر کلاس حاضر می‌شوم و به دانش‌آموزان سال آخر دوره دبیرستان توصیه می‌کنم که یکی از اولویت‌های انتخاب رشته دانشگاهی خود را برای ورود به دانشگاه فرهنگیان اختصاص دهند، چرا که در این دانشگاه زمینه پیشرفت بسیاری برای ادامه تحصیل وجود دارد و با علاقه داشتن به حرفه معلمی می‌توانند در تحصیل و شغل خود موفق شوند و ارتباط خوبی با دانش‌آموزان برقرار کنند.
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند